بازاریابی در هر شهر و دیاری قواعد خودش را دارد، اما وقتی صحبت از اصفهان میشود، ماجرا کمی پیچیدهتر و البته جذابتر است. اینجا شهری است که مردمش «حساب و کتاب» سرشان میشود، هنر را میفهمند و هر تبلیغی را به سادگی باور نمیکنند. اگر میخواهید در اصفهان کسبوکاری راه بیندازید یا فروشتان را چند برابر کنید، باید کفشهای آهنین بپوشید و فرهنگ این مردم نازنین را بشناسید. بیایید قدمبهقدم جلو برویم.
اصفهان یک شهر معمولی نیست؛ یک موزه زنده است. وقتی میخواهید در اصفهان تبلیغ کنید، یادتان باشد دارید با مردمی صحبت میکنید که قرنها پایتخت فرهنگی و سیاسی ایران بودهاند. این شهر در دوران صفویه به اوج شکوه رسید و هنوز هم آن غرور و اصالت در زیر پوست شهر جریان دارد.
مردم اصفهان با معماری، کاشیکاریهای خیرهکننده و ظرافتهای هنری بزرگ شدهاند. چشم آنها به «زیبایی» عادت دارد. پس اولین درس این است: تبلیغات زشت و بیکیفیت در اصفهان جایی ندارد. تاریخ این شهر به مردمش یاد داده که برای ماندگاری باید ریشه داشت. برندی که خودش را اصیل نشان دهد و به گذشته و هویت این شهر احترام بگذارد، نیمی از راه را رفته است.
بیایید رو راست باشیم؛ اصفهانیها به چه چیزی معروفاند؟
هوش سرشار و حاضرجوابی: اصفهانیها شوخطبع و بسیار باهوشاند. آنها سریع نکته را میگیرند. تبلیغات خشک و رسمی اینجا جواب نمیدهد. اما یک تبلیغ که چاشنی طنز داشته باشد و هوش مخاطب را قلقلک دهد، مثل بمب صدا میکند. خانوادهدوستی و روابط قوی ویژگی دیگر اصفهانی هاست. شبکههای اجتماعی واقعی در اصفهان، دورهمیهای خانوادگی است. اگر کالای شما بتواند نظر «مادر» یا «بزرگ» خانواده را جلب کند، تمام فامیل مشتری شما میشوند. دهانبهدهان چرخیدن حرف (Word of Mouth) در اصفهان قدرتی دارد که بیلبوردهای میلیاردی ندارند. خصیصه دیگر اصفهانی ها محافظهکاری در اعتماد هست. اصفهانیها به راحتی اعتماد نمیکنند. آنها باید مطمئن شوند که شما «اینکارهاید» و قرار نیست فردا غیبتان بزند.
اصفهان فقط شهر گنبدهای فیروزهای نیست؛ اینجا قطب صنعتی ایران است. از فولاد و پتروشیمی گرفته تا نساجی و سنگ. از طرف دیگر، صنایعدستی و گردشگری خون رگهای این شهر است.
این یعنی با مردمی طرف هستید که «پول» و «ارزش پول» را خوب میفهمند. فضای کسبوکار در اصفهان بسیار رقابتی است. کاسبهای اصفهانی قدیمی و استخوان خرد کردهاند. آن ها میدانند جنس خوب چیست و قیمت واقعی اش چقدر است. پس اگر کسب و کاری دارید، بدانید که مشتری اصفهانی شما احتمالاً خودش یک پا کاسب است و نمیتوانید با شعارهای توخالی سرش را کلاه بگذارید.
بازاریابی فرهنگی یعنی چه؟ یعنی اینکه وقتی برای اصفهان محتوا تولید میکنید، باید رنگ و بوی خودشان را داشته باشد.
زبان و لهجه، لهجه شیرین اصفهانی یک سلاح قدرتمند است. استفاده درست (و نه تمسخرآمیز) از اصطلاحات اصفهانی در تبلیغات محیطی یا ویدیویی، حس نزدیکی عجیبی ایجاد میکند. کلماتی مثل «چوق» (واحد پول)، «بِچا» (بچهها) یا استفاده از تکیهکلامهای معروف، برند شما را از یک غریبه به یک «همشهری» تبدیل میکند.
مورد دیگر احترام به سنتهاست. اصفهانیها مدرن شدهاند، اما سنت ها هنوز پررنگ است. تبلیغاتی که ارزش های خانواده، احترام به بزرگتر و سفره های دورهمی را نشان میدهد، تاثیرگذاری بالایی دارد.
در شهری مثل اصفهان، تبلیغات نباید «وصله ناجور» باشد. تصور کنید یک بیلبورد ناهنجار و جیغ کنار سیوسهپل نصب شود؛ واکنش مردم منفی خواهد بود چون حس میکنند به زیبایی شهرشان توهین شده است.
هارمونی بصری: طراحیهای گرافیکی باید با سلیقه هنری مردم همخوانی داشته باشد. استفاده از رنگهای فیروزهای، اخرایی و طرح های اسلیمی در بستهبندی یا تبلیغات بصری، ناخودآگاه حس اعتماد ایجاد میکند.
داستانسرهایی (Storytelling): شهرهای تاریخی عاشق قصهاند. برند شما باید قصه داشته باشد. نگویید «ما بهترین فرش را داریم»، بگویید «ما طرحهایی میبافیم که یادگار مادربزرگهایمان است».
این بخش مهمترین قسمت ماجراست. مشتری اصفهانی کیست؟
بگذارید یک کلیشه غلط را دور بریزیم: اصفهانیها خسیس نیستند؛ آنها «حسابگر» و «اقتصادی» هستند.
فرقش چیست؟ آدم خسیس پول خرج نمیکند، اما آدم حسابگر پولش را جای درست خرج میکند.
آنها کیفیتمحورهستند. مصرفکننده اصفهانی حاضر است پول زیادی بدهد، به شرطی که مطمئن شود جنس «عمری» است. آنها جنس بنجل ارزان نمیخرند.
آنها مقایسهگر هستند. قبل از خرید، قیمت و کیفیت را در ده جا چک میکنند. اگر شما گرانتر میفروشید، باید دلیل بسیار محکمی داشته باشید.
آنها پرسش گر هستند. آنها سوال می پرسند. از جزئیات فنی گرفته تا خدمات پس از فروش. فروشنده باید حوصله و دانش کافی داشته باشد.
اصفهانی ها وفادار هستند. اگر یک بار اعتماد یک اصفهانی را جلب کنید و او را راضی نگه دارید، تا آخر عمر مشتری شماست و شما را به ده نفر دیگر هم معرفی میکند.
مردم اصفهان بیشتر کجا حضور دارند؟
1. اینستاگرام: مثل کل ایران، اما با تفاوت اینکه پیجهای بومی و طنز اصفهانی (اینفلوئنسرهای محلی که با لهجه صحبت میکنند) نفوذ بسیار بالایی دارند.
2. وب و گوگل: جستجو در گوگل و پرسش از هوش های مصنوعی ابزرا خیلی خوبی برای اصفهانی هاست تا بتونن بررسی کنن، مقایسه کنن و نسبت به خرید یا دریافت خدمات تصمیم بگیرند.
3. تبلیغات محیطی (بیلبورد): در بزرگراههای شلوغ اصفهان مثل بزرگراه خرازی یا صیاد شیرازی، بیلبوردها دیده میشوند، اما به شرطی که خلاقانه باشند.
4. تبلیغات دهانبهدهان (Word of Mouth): قویترین رسانه در اصفهان، «حرف مردم» است. یک تجربه بد مشتری، در مهمانی شبانه به ۲۰ نفر منتقل میشود!
5. پیامکهای هدفمند: اگر تخفیف واقعی و جذاب داشته باشید، پیامک هنوز هم در اصفهان جواب میدهد.
برای موفقیت، این چند اصل را روی دیوار دفترتان بنویسید:
صداقت محض داشته باشید، سعی نکنید با اغراق جنستان را بفروشید. اصفهانی میفهمد و اگر بفهمد دروغ گفتهاید، کارتان تمام است.
خدمات پس از فروش واقعی یادتون نره، گارانتی برای اصفهانی فقط یک کاغذ نیست؛ تعهد است. اگر پای حرفتان بایستید، برنده میشوید.
همیشه طنز رو چاشنی کار قرار بدین، تبلیغاتی که لبخند روی لب بیاورد، در اصفهان وایرال (فراگیر) میشود. مردم اصفهان ذاتا شوخ هستند و از برندهای عبوس خوششان نمیآید.
به هوش سرشار اصفهانی ها احترام بگذارید، جوری تبلیغ کنید که مشتری حس کند خودش انتخاب کرده، نه اینکه شما به زور به او فروختهاید.
در اصفهان، «خرید کردن» بدون «تخفیف گرفتن» مثل خوردن کباب بدون ریحان است! لذتی ندارد.
از استراتژی جایگذاری تخفیف (Buffer) استفاده گنید. همیشه در قیمتگذاری جایی برای تخفیف جزئی یا همان «شیرینی معامله» بگذارید. مشتری اصفهانی دوست دارد چانه بزند و احساس کند برنده شده است. اگر بگویید «قیمت مقطوع»، ممکن است مشتری را از دست بدهید.
تخفیفهای واقعی، تخفیفهای الکی (اول گران کردن و بعد ارزان کردن) اینجا لو میرود. پیشنهادهای ویژه، بستههای یکی بخر دو تا ببر، یا تخفیفهای پلکانی برای خریدهای حجمی بسیار جذاب هستند.
ارزش افزوده به جای کاهش قیمت: گاهی به جای کم کردن قیمت، یک اشانتیون کوچک بدهید. این کار حس سخاوت برند را منتقل میکند.
برای اینکه ببینیم این حرفها چطور در عمل پیاده شدهاند، بیایید نگاهی به چند الگو بیندازیم:
برندهای گز (مثل مظفری، کرمانی و...): این برندها سالهاست با تکیه بر «اصالت» و «کیفیت ثابت» کار میکنند. بستهبندیهایشان نفیس است (احترام به زیباییشناسی) و طعمشان تغییر نمیکند (وفاداری مشتری). آنها کمتر تبلیغات جیغ میزنند و بیشتر روی برندینگ فاخر تمرکز دارند.
اسنپ و سرویسهای آنلاین: وقتی اسنپ وارد اصفهان شد، در تبلیغاتش از کدهای تخفیف با نامهای محلی و شوخیهای اصفهانی استفاده کرد. آنها فهمیدند که برای نفوذ در این بازار، باید نشان دهند که «صرفه اقتصادی» دارند.
فروشگاههای زنجیرهای محلی (مثل کوثر): بازارهای روز کوثر در اصفهان بسیار موفقاند. چرا؟ چون تنوع بالا و قیمت مناسب (حس خرید بهصرفه) را با هم دارند و محیطی فراهم کردهاند که خانوادهها راحت خرید کنند.
تبلیغات در اصفهان مثل راه رفتن روی طناب است؛ باید تعادل را بین «شوخطبعی و جدیت»، «سنت و مدرنیته» و «کیفیت و قیمت» حفظ کنید. اگر به هوش مردم اصفهان احترام بگذارید و جنسِ بااصالت دستشان بدهید، آنها وفادارترین مشتریان شما خواهند شد. یادتان باشد در اصفهان، مشتری پادشاهی است که ماشین حساب در جیب دارد!